Koenzim Q10, poznat i kao ubikinon, CoQ ili vitamin Q10, je vitaminu slična tvar koja igra ključnu ulogu u staničnom energetskom metabolizmu i zaštiti od oksidativnog oštećenja. Ovaj spoj nalazi se u visokim koncentracijama u tkivima s velikim energetskim zahtjevima, poput srca, mozga, jetre i bubrega.1, 2
Kako koenzim Q10 djeluje na naše tijelo?
Koenzim Q10 sudjeluje u stvaranju adenozin trifosfata (ATP), glavnog izvora energije u stanicama. Oksidativni stres, odnosno oštećenje stanica uzrokovano slobodnim radikalima, može ometati normalno funkcioniranje stanica i pridonijeti razvoju mnogih zdravstvenih problema. Koenzim Q10 štiti stanice od oksidativnog oštećenja neutralizirajući slobodne radikale. Njegova koncentracija opada s godinama, a nedostatak se često povezuje s kroničnim bolestima poput srčanih bolesti, dijabetesa tipa 2 i neurodegenerativnih poremećaja.2,3
Potencijalne zdravstvene koristi koenzima Q10
Zdravlje srca: Koenzim Q10 igra važnu ulogu u zdravlju srca i krvnih žila. Njegova sposobnost poboljšanja funkcije endotela (unutrašnjeg sloja krvnih žila) može pomoći u regulaciji krvnog tlaka i smanjenju rizika od kardiovaskularnih bolesti. Također, istraživanja su pokazala da koenzim Q10 može poboljšati stanje kod osoba s kroničnim zatajenjem srca te pomoći u vraćanju optimalne razine proizvodnje energije i smanjenju oksidativnog oštećenja.1,2,3,4
Upravljanje dijabetesom: Koenzim Q10 može poboljšati osjetljivost stanica na inzulin i regulirati razinu šećera u krvi.1,2
Plodnost: Koenzim Q10 ima značajnu ulogu u poboljšanju muške plodnosti, jer povećava broj i pokretljivost spermija. Također, studije su pokazale da uzimanje ovog dodatka prehrani može smanjiti rizik od preeklampsije kod trudnica, stanja koje može biti opasno i za majku i za bebu.2,3,4
Migrene: Istraživanja su pokazala da osobe koje uzimaju koenzim Q10 mogu doživjeti smanjenje učestalosti, intenziteta i trajanje migrena.2,4
Zaštita kože: Koenzim Q10 također igra važnu ulogu u zaštiti kože od štetnih učinaka UV zračenja, prijevremenog starenja i oksidativnog stresa. Pomaže u smanjenju bora i poboljšanju elastičnosti kože, zbog čega se često koristi u kozmetičkim proizvodima.2,4
Sportske performanse: Koenzim Q10 može poboljšati sportske performanse smanjenjem oksidativnog stresa u stanicama i poboljšanjem mitohondrijske funkcije.2
Prevencija raka: Iako je potrebno više istraživanja, koenzim Q10 može smanjiti oksidativni stres, što može igrati ulogu u prevenciji raka.2
Zdravlje mozga: Koenzim Q10 može smanjiti proizvodnju štetnih spojeva i potencijalno usporiti napredovanje bolesti poput Alzheimerove i Parkinsonove.1,3,4 Neke od namirnica koje sadrže CoQ10 su meso: srce, jetra i bubrezi, masna riba: pastrva, haringa, skuša, srdela, mahunarke: soja, leća, kikiriki, orašasti plodovi i sjemenke: sezam i pistacija, sojino i ulje uljane repice.
Suplementacija CoQ10 može biti korisna za mnoge aspekte zdravlja, ali je važno konzultirati se s liječnikom prije početka uzimanja dodataka prehrani.
