Kolagen je ključna komponeneta koja pruža strukturu i elastičnost našoj koži
Kolagen je najzastupljeniji protein u našem tijelu i čini 30% svih proteina
Primarni je gradivni element kože, mišića, kostiju, tetiva i ligamenata, a nalazi se i u organima, krvnim žilama i crijevnoj sluznici1.
Kolagen je protein koji je, osim za elastičnost i zdravlje zglobova, zaslužan i za stanje kože, održavajući je elastičnom i smanjujući bore i druge nepravilnosti. Stareći, naš postojeći kolagen se razgrađuje, a stvaranje novog kolagena našem organizmu je sve zahtjevnije te se upravo zbog toga ljudi okreću kolagenu kao dodatku prehrani2.
Izvori kolagena mogu biti goveđi (za zdravlje zglobova) i morski (iz kostiju, kože i ljuski ribe – za zdravlje kože i kostiju), a u zadnje vrijeme se radi i na razvoju tzv. veganskog kolagena.
Postoji više tipova kolagena, točnije 28, a razlikuju se po načinu na koji su molekule sastavljene, dodanim staničnim komponentama i njihovoj funkciji u tijelu te dolaze u tri različita oblika: hidrolizirani kolagen (kolagenski peptidi, kolagen u prahu, hidrolizat kolagena i hidrolizirana želatina), želatina i nedenaturirani kolagen tipa II (UC II).
Tijelo najbolje koristi i razgrađuje hidrolizirani kolagen (razgrađen na manje molekule i ima bolju apsorpciju), zatim želatinski kolagen (koji nastaje kuhanjem kolagena), a najteže razgrađuje UC-II.
Tipovi kolagena koji su najčešći kao dodaci prehrani su: tip I, tip II, tip III, tip V i tip X 3.
Kolagen tipa I najčešći je tip kolagena koji se prirodno nalazi u tijelu u obliku gusto zbijenih vlakana. Čini 90 % tjelesnih zaliha kolagena i nalazi se neposredno ispod površine kože u dermisu. Sastavni je dio kože, noktiju, ljudske dlake, organa, kostiju, tetiva, krvnih žila te se koristi za održavanje istih.
Kolagen tipa I je kravljeg ili ribljeg porijekla, a izolira se i iz ljuski jajeta i juhe od kostiju. Smanjena koncentracija kolagena tipa I može rezultirati manje čvrstom kožom, lomljivim noktima, stanjivanjem kose te finim linijama i borama, te je upravo zbog toga ovo najčešći tip kolagena koji se koristi u dodacima prehrani4.
Kolagen tipa II nalazi se u morskim proizvodima i piletini. Za razliku od kolagena tipa I, tip II ima oblik labavije zbijenih vlakana koja se obično nalaze u hrskavici, što ga čini bitnim za rad, kretanje i funkciju zglobova te se često nalazi unutar dodataka prehrani kao podrška koštanom sustavu. Djelotvoran je kod osteoartritisa i reumatoidnog artritisa5.
Kolagen tipa III druga je najčešća vrsta kolagena koja se prirodno nalazi u tijelu i to najviše u koštanoj srži, krvnim žilama, mišićima i kao dio organa. Ovaj tip se razlikuje od ostalih tipova jer sadrži samo jedan alfa lanac, dok drugi tipovi sadrže njih više. Zajedno s tipom I, kolagen tipa III podupire zdravlje i strukturu crijeva, mišića, krvnih žila i svih organa (kod ozljeda pluća, virusne i nevirusne bolesti jetre, fibroze bubrega itd.). Goveđi i riblji proizvodi najčešći su izvor kolagena tipa III6.
Kolagen tipa V nalazi se prirodno u oku te pomaže prolazak svjetlosti kroz rožnicu. Također je i dio posteljice kod žena. Zajedno s tipovima I i III stvara okosnicu za tkiva i organe u tijelu djelujući na stanične membrane, te podržava zdravlje kostiju, mišića, jetre i pluća3.
Kolagen tipa X u tijelu se može naći u zglobnoj hrskavici te je odgovoran za formiranje kostiju. Povećana koncentracija kolagena tipa X može biti i znak da je osoba sklona reumatološkim poremećajima koji zahvaćaju kosti i hrskavicu3.
